Lichaamstaal: waar laat je je handen tijdens een presentatie?

Lichaamstaal handen; maak effectief gebruik van jouw handgebaren

Presenteren, voor een groep staan, jouw verhaal overbrengen. Maar je handen, waar laat je die tijdens je presentatie? Een veelgestelde vraag aan onze lichaamstaalexpert Denise Dechamps. In dit artikel krijg je inzicht in de meerwaarde van het gebruik van handgebaren (om jouw verhaal te ondersteunen) en geeft Denise 3 tips die je helpen om de lichaamstaal van je handen tijdens een presentatie voortaan in jouw voordeel in te zetten!

Praten met je handen

In een gewoon gesprek weten mensen vaak wel wat ze met hun handen moeten doen, hun handen rusten op schoot, op tafel of zijn op natuurlijke wijze aan het gebaren: ze bewegen automatisch mee met wat je vertelt. Tijdens een presentatie is dit anders. Doordat je staat, wordt het moeilijker om je handen een comfortabele plaatsing te geven. Het resultaat hiervan is dat mensen gaan friemelen aan een ring of kledingstukken, hun handen in de zakken doen of met gekruiste armen hun verhaal vertellen. Dit is zonde, want met deze signalen kan je je boodschap ontkrachten en zelfs het contact met je publiek verminderen!

Lichaamstaal handen

De handen kunnen worden gezien als gespreksinstrumenten. Je kan ze inzetten als tool om jouw verhaal meer kracht en impact te geven. Door je handen zichtbaar te maken voor de ander zeg je: ik wil verbinding met jou, ik wil interactie hebben. En dat is een belangrijk voorwaarde voor een goede presentatie: verbinding maken met je publiek, de luisteraars betrokken maken met wat jij hen verteld.

3 Tips om jouw handen effectief te gebruiken

#1 Visualiseer en houd je publiek betrokken

Wanneer je iets vertelt zonder je handen te gebruiken, is het veel moeilijker voor anderen om hun aandacht bij jouw verhaal te houden. Ons brein werkt namelijk heel visueel; het houdt van plaatjes.

Zodra je handen het verhaal wat je vertelt ook uitbeelden, wordt de informatie veel levendiger voor het brein. De ander blijft zo betrokken bij wat je zegt, wordt makkelijker overtuigt en gaat op deze manier sneller mee in jouw verhaal. Dit maakt het uitbeelden van van je verhaal zo belangrijk.

#2 Welke houding neem je aan? Vind jouw ’thuishonk’

Nu kan het in de praktijk nog onwennig voelen om voor een groep gebruik te maken van je handbewegingen. Want hoe doe je dit nu op een manier dat bij jou past en tegelijkertijd je publiek bij je verhaal blijft betrekken? Denise benoemt dat het van belang is, om voor jouzelf op zoek te gaan naar je ‘thuishonk’. Dit is de neutrale basishouding van je handen die voor jou natuurlijk aanvoelt. Het is belangrijk om te benoemen dat dit geen houding is die je bedenkt of kiest, maar een meer onbewust, automatische voorkeur van je handen is, die je aanneemt wanneer je een neutrale positie aanneemt. Bijvoorbeeld als je aan het luisteren bent tijdens een gesprek.

Bedenk daarom eens voor jezelf: wat doe ik als ik luister? Hoe houd ik mijn handen op dat moment? Het kan zijn dat je je ontspannen handen in elkaar vouwt, je pols vasthoudt of ze bijvoorbeeld rustig in een kommetje op je schoot laat rusten. Een thuishonk is een positie waarbij de handen niet bewegen en ontspannen zijn, legt Denise uit. Het gaat om een stilstaande, neutrale houding van je handen, die je van nature doet als jijzelf in een wat passievere rol bent, zoals tijdens het luisteren.

Je kunt dan voor jezelf schakelen en denken, ik ga terug naar mijn thuishonk. Van daaruit kun je jouw handen weer inzetten als illustrator om jouw verhaal te ondersteunen, letterlijk te illustreren.

In zekere zin conditioneer je jouw brein op deze manier om jouw natuurlijke houding, automatisch toe te passen in vervolgsituaties.

#3 Train je spiergeheugen

Het kan in de praktijk lastig zijn om met je handen te praten, vooral wanneer je dit niet van nature doet. Maar, zoals Denise benoemt: gelukkig hebben we ‘spiergeheugen’. Dit houdt in, dat je spieren onthouden welke bewegingen je vaak of weinig maakt. En gelukkig voor ons, kan je dit geheugen – net als je breingeheugen – trainen.

Bij de fysio treedt dit principe ook op: door herhaling leert je lichaam welke houding het aan moet nemen. Op dezelfde manier kan je, je handgebaren trainen: ze telkens gebruiken wanneer je een verhaal vertelt. In het begin kan het een beetje onwennig of raar aanvoelen om je handen te gebruiken, want je spiergeheugen is dit niet gewend. Maar na wat oefening raakt je spiergeheugen er steeds meer aan gewend, wordt het een automatisme en hoef je er weinig tot geen focus meer op te leggen.

Als tip geeft Denise mee dat het kan helpen om de spieren eerst overdreven te stretchen, door bijvoorbeeld eerst grote gebaren te maken om je spieren aan de bewegingen te laten wennen. – natuurlijk wel als niemand je kan zien en niet tijdens de presentatie! Op deze manier haal je jezelf even helemaal weg bij je huidige aangeleerde gedrag en zal je daarna weer wat ‘terugzakken’ en uitkomen bij meer natuurlijke, bij jou passende handbewegingen.

Handgebaren leren?

Meer leren over handgebaren en non-verbale communicatie? Volg onze Lichaamstaal Fundamentals Training of wordt een echte Pro door het volgen van onze Lichaamstaal Professional Training.